با افزایش تاکید گوگل روی افزایش سرعت بارگذاری سایتها و تاثیر آن در سئوی سایت افراد بسیاری به فکر افزایش سرعت سایت با روشهای متفاوت افتادهاند. یکی از روشهای افزایش سرعت بارگذاری سایت استفاده از CDN است. cdn چیست؟ CDN مخفف عبارت Content Delivery Network به معنای شبکه توزیع محتوا یا شبکه تحویل محتوا میباشد. CDN عبارتست از شبکهای از سرورها در نقاط مختلف جغرافیایی که در کنار هم کار میکنند و هدف آنها ارسال محتوای سایت از سرور نزدیکتر به سمت کاربر به منظور افزایش سرعت بارگذاری سایت است. افزایش سرعت بارگذاری سایت یکی از مزایای استفاده از شبکه توزیع محتوا است. امروزه بیش از نیمی از ترافیک وب از طریق CDNها ارسال میشود.
در این مقاله به معرفی نحوه عملکرد CDN خواهیم پرداخت و مزایای استفاده از CDN را برخواهیم شمرد. نحوه نصب کلودفلر به عنوان معروفترین شبکه توزیع محتوا را آموزش خواهیم داد و همچنین تعدادی از سرویسدهندههای ایرانی و خارجی خدمات CDN را مقایسع و بررسی خواهیم کرد.
CDN یا شبکه توزیع محتوا چیست؟
برای درک بهتر مفهوم CDN بهتر است ابتدا با نحوه بارگذاری یک وبسايت آشنا شوید. هنگامی که یک کاربر آدرس یک سایت را در مرورگر خود وارد میکند، مرورگر شما به سرور میزبانی سایت متصل شده و اطلاعات لازم برای بارگذاری صفحه را دریافت میکند. این اطلاعات شامل تصاویر، ویدیوها، فایلهای CSS وJS و html است. سرعت بارگذاری این فایلها بسته به فاصله میان موقعیت مکانی کاربر و سرور میزبانی است.
بعنوان مثال اگر هاست وبسایت شما در تهران واقع باشد، کاربرانی که در شیراز قرار دارند به نسبت کاربرانی که در لندن هستند بدلیل فاصله کمتر، بسیار سریعتر به مطالب سایت شما دسترسی پیدا مینمایند. هرچه کاربر از هاست شما دورتر باشد، دسترسی به مطالب سایت شما برای او زمان بیشتری خواهد بود.
با استفاده از CDN محتوای استاتیک وبسایت شما در بین شبکههای از سرورها در موقعیتهای مکانی مختلف توزیع خواهد شد و با در هنگام دسترسی به سایت، نزدیکترین سرور به کاربر وظیفه ارسال محتوای لازم برای بارگذاری سایت به سمت کاربر را به عهده خواهد گرفت. بدین ترتیب با ارسال محتوا از نقاط نزدیکتر به کاربر سرعت بارگذاری سایت روی مرورگر کاربر افزایش خواهد یافت.
CDN چگونه کار میکند؟
برای درک بهتر نحوه عملکرد شبکه توزیع محتوا CDN بهتر است با چند اصطلاح آشنا شوید:
- ORIGIN SERVER: عبارت است از سرور اصلی یا هاست اصلی سایت شما. معمولا در هنگام خرید هاست و یا سرور برای سایت خود موقعیت سرور خود را میتوانید انتخاب کنید.
- EDGE Server: همانطور که گفتیم CDN شبکهای متصل از سرورهای مختلف است. Edge Server یا سرور لبه در واقع سروری است که نزدیکترین موقعیت را به کاربر دارد و وظیفه ارسال اطلاعات سایت به کاربر را به عهده میگیرد.
- POP (Points of Presence): به معنی نقاط حضور است و بیانگر گروهی از سرورهای لبه در یک موقعیت مکانی است. با افزایش کاربران در یک موقعیت مکانی نیاز به افزایش سرورهای لبه در نقطه حضور مربوطه است. مجموعه کل POPها یک شبکه توزیع محتوا را میسازد.
CDN ها از شبکهای از سرورها تشکیل شدهاند که به آنها نقاط حضور یا بهطور اختصاری POP گفته میشود. هر یک از این سرورها در مکانهای پر جمعیت جهان قرار دارند. هنگامیکه یک کاربر از طریق یک CDN یک وبسایت یا برنامه را درخواست مینماید، آنها به نزدیکترین سرور لبه متصل میشوند که باعث بارگذاری سریعتر سایت میشود.
چه فایلهایی در CDN ذخیره میشود؟
CDN، به شما اجازه میدهد که محتوای وبسایت خود را در حافظه پنهان (CACHE) سرورهای CDN ذخیره کرده و در زمان درخواست کاربر این فایلهای ذخیره شده از سرور لبه به سمت کاربر ارسال شود. CDN فایلهای استاتیک با فرمت زیر را ذخیره میکند. مدت زمان اعتبار فایل ذخیره شده بسته به تنظیمات ارسالی از طرف هاست شما به سرور لبه متغیر است.
CDNها فایلهای زیر را ذخیره میکنند:
- تصاویر: PNG, JPG, SVG, GIF, TIF
- استایلشیت: CSS
- جاوا اسکریپت: JS
- ویدیو و صدا: FLV (Flash), HLS, MP4 (HTML5 videos), MOV (QuickTime), WMV (Windows Media), MP3 and WAV
- فونتهای وب: EOT, TTF, OTF, CFF, AFM, LWFN, FFIL, FON, PFM, PFB, WOFF, SVG, STD, PRO, XSF, و…
- سایر فرمتهای فایل: HTML, JSON, PDF, DOC, PPT, XLS, EPUB, ODT, ODP, ODS, TXT, RTF, ZI
در صورت تغییر فایلهای بالا بایستی به پنل تنظیمات CDN خود رفته و درخواست بروزرسانی حافظه کش (حافظه پنهان) را ثبت کنید.
خوب است بدانید:
یک مثال از این محتوا مطالب موجود در صفحه فیسبوک شماست، یا محتوای موجود در پنلهای کاربری شما در سایتهای مختلف. محتوای دینامیک در واقع حاصل اجرای اسکریپتها در سرور اصلی (هاست) شماست و در CDN ذخیره نمیشود. البته در صورتی که CDN شما ابزارهای لازم را داشته باشد، امکان ذخیره محتوای دینامیک با تنظیمات پیشرفته وجود دارد.
مزایای استفاده از CDN
معمولا هدف اصلی در استفاده از CDN برای بسیاری افزایش سرعت بارگذاری وبسایت است. با این وجود استفاده از CDN مزایای دیگری را هم برای شما به ارمغان خواهد آورد:
- افزایش سرعت بارگذاری سایت: همانطور که پیش از این گفتیم استفاده از CDN منجر به افزایش سرعت بارگذاری سایت شما خواهد شد.
- کاهش استفاده از پهنای باند و هزینه میزبانی: CDN با ارائه محتوای استاتیک به کاربر در سرور لبه به شما در کاهش هزینههای میزبانی و پهنای باند کمک میکند. این مساله تاثیر بسزایی در کاهش هزینههای میزبانی و ترافیک مصرفی شما خواهد داشت زیرا با تجاوز سایت شما از محدودیتهای تعریف شده توسط سرویسدهنده هاست (سرور) شما ملزم به پرداخت هزینه اضافی خواهید بود.
- افزایش امنیت: اضافه کردن CDN به سایت شما منجر به ایجاد یک لایه امنیتی برای سایت شما خواهد شد. ارائهدهندگان سرویسهای CDN از ابزارهای مختلفی برای افزایش ضریب امنیت استفاده میکنند. یک مثال از این مورد استفاده از فایروال توسط CDNها برای جلوگیری از حملات DDOS است. بارگذاری سایت از چندین سرور برای کاربران از مکانهای مختلف، احتمال خطر حمله به سایت شما کاهش میدهد. زیرا داشتن چندین سرور و تقسیم بار بین سرورهای مختلف، مانع از خارج از دسترس شدن سایت در زمانهای پیک ترافیک و یا در زمان حملات DDOS خواهد شد.
امنیت وبسایت با استفاده از شبکهی توزیع محتوا افزایش مییابد. شبکه های توزیع محتوا از Firewall بسیار قدرتمندی استفاده میکنند که در کمترین زمان حملههایی که به سایت موردنظر میشود را تشخیص داده و اجازه نمی دهند به آن آسیبی برسد. همینطور میتوان از آن به عنوان راهکاری عالی برای جلوگیری از حملات DDOS به سرور سایت اشاره کرد.
- مقیاس پذیری و افزایش آپ تایم: میزبانی بخشی از سایت شما در شبکه توزیع محتوا منجر به افزایش آپ تایم سایت شما خواهد شد. همچنین بسیاری از ارائه دهندگان خدمات CDN به شما این امکان را میدهند تا در صورتی که سرور اصلی سایت شما از دسترس خارج شد بازدیدکنندگان بتوانند یک نسخه ذخیره شده و استاتیک از سایت را مشاهده کنند.
- بهبود سئو سایت: بارگذاری سریعتر سایت از سال ۲۰۰۹ بعنوان یکی از فاکتورهای رتبه بندی سایت در گوگل معرفی شده است. استفاده از CDN به شما کمک میکند تا سئو سایت خود را بهبود ببخشید و از رقبایتان پیشی بگیرید.
- گزارشهای آماری پیشرفته: بسیاری از ارايه دهندگان خدمات CDN امکانات مشاهده گزارشات پیشرفته در مورد مخاطبان، موقعیت جغرافیایی مخاطبان، کیفیت سرویس و مسائل امنیتی را در اختیار کاربرانشان قرار میدهند.

معرفی چند سرویس دهنده CDN خارجی و ایرانی
امروزه ارائه دهندگان خدمات CDN بسیاری در داخل و خارج از ایران وجود دارند. بهتر است در مورد هرکدام تحقیق کنید و سرویسدهندهای که از نظر امکانات، عملکرد و هزینهها سازگاری بیشتری با شرایط شما دارد را انتخاب کنید. در صورتی که اکثریت کاربران سایت شما خارج از ایران قرار دارند استفاده از کلودفلر (Cloudflare) را به شما توصیه میکنیم. البته با گسترش تعداد دیتا سنترهای کلودفلر در منطقه خاورمیانه و افتتاح دیتاسنترهای جدید هم اکنون کلودفلر در شهرهای بغداد، دوبی، اربیل، دوحه، کویت دارای دیتاسنتر میباشد. برای دیدن نقشه دیتا سنترهای کلودفلر اینجا کلیک کنید.
اغلب ارائه دهندگان CDN دارای دستورالعمل ساده برای نصب و راه اندازی CDN روی سایت دارند. همچنین برخی از آنها دارای افزونههای وردپرسی برای بهبود عملکرد CDN هستند.
سایر سایتهای ارائه دهنده خدمات CDN خارجی به شرح زیر هستند:
- KeyCDN
- Cloudflare
- CloudFront
- Akamai
- Google Cloud
- Edgio
- Fastly
برای مقایسه عملکرد و Uptime در CDNهای مختلف میتوانید از ابزار cdnperf استفاده کنید.
cdn های ایرانی
متاسفانه هیچ کدام از سرویسدهندگان غیرایرانی CDN سروری برای توزیع محتوای خود در ایران ندارند. از ارائه دهندگان ایرانی سرویس CDN میتوان شرکتهای زیر را نام برد:
بدلیل تعداد کم کاربر و عدم وجود آمارهای مشخص در مورد سرویسدهندگان cdn ایرانی امکان ارائه توصیه در مورد این سرویس دهندهها وجود ندارد. برای انتخاب cdn ایرانی حداقل کاری که میتوانید بکنید این است که نام cdn را در شبکههای اجتماعی نظیر توییتر جستجو کنید و نظرات سایر کاربران را در مورد کیفیت سرویس، سازگاری با ربات گوگل، پشتیبانی و … بخوانید و از دیگران سوال کنید.
لازم به ذکر است امکانات موجود در نسخه رایگان کلودفلر بسیار فراتر از امکانات ارائه دهندگان خدمات CDN ایرانی است. متاسفانه اما از شهریورماه ۱۴۰۱ و با تشدید اختلالات اینترنت، سایتهایی که از کلودفلر استفاده میکنند برای کاربران داخل کشور به سختی باز میشوند. اگر مخاطبان کسب و کار شما در خارج از ایران قرار دارند توصیه ما استفاده از کلودفلر است.
پلنهای قیمتی CDN
اگر اولین بار است قصد استفاده از cdn را دارید بهتر است از ارائه دهندهای خرید که کنید که امکان استفاده رایگان از CDN را در یک بازه محدود در اختیار شما قرار میدهد. یا حداقل این امکان را دارید که بر اساس میزان مصرف (Pay As You Go) مدتی از سرویسشان استفاده کنید. بدین ترتیب میتوانید یک تخمین مناسب از میزان مصرف سایتتان داشته باشید، کیفیت سرویس مورد نظر را بررسی کنید و در صورت لزوم سرویستان را ارتقا دهید.
شرکتها و سازمانهای بزرگ بایستی بصورت اختصاصی به مذاکره و عقد قرار داد با ارائه دهندگان خدمات cdn بپردازند و قیمت cdn در این موارد طی یک قرارداد و مذاکره مشخص خواهد شد.
معرفی CDN کلودفلر
کلود فلر یا کلاودفلر (Cloudflare) یک شرکت آمریکایی که در سال ۲۰۱۰ تاسیس شد و مهمترین و برترین ارائهدهنده خدمات شبکه توزیع محتوا در سطح جهان است. باتوجه به وجود نسخه رایگان و امکانات قابل قبول در نسخه رایگان در این CDN بسیاری از سایتها از کلودفلر استفاده میکنند. طبق آمار W3Tech بیش از ۸۰ درصد از سایتهای موجود در اینترنت از کلودفلر استفاده میکنند.
آموزش نصب کلود فلر روی سایت
نحوه نصب و راه اندازی CDN کلودفلر روی سایت
مدت زمان نصب 5 دقیقه
-
ثبت نام در سایت Cloudflare
با رفتن به این لینک در کلاوفلر یک حساب کاربری ایجاد کنید. پس از ثبت نام در کلودفلر روی گزینه Add site کلیک کنید و ادرس دامنه سایت خود را وارد نمایید.
-
انتخاب و فعالسازی پلن رایگان کلودفلر
در این مرحله باید یکی از پلنهای تجاری یا رایگان کلودفلر را انتخاب کنید. برای اغلب وبسایتها پلن رایگان مناسب است. در حالتهای خاص و نیاز به امکانات ویژه با پرداخت هزینه میتوانید پلن تجاری را فعال کنید.
-
اسکن تنظیمات DNS توسط کلودفلر
در این مرحله کلودفلر بصورت خودکار شروع به اسکن تنظیمات dns خواهد کرد. پس از اتمام، شما پنجره زیر را مشاهده خواهید کرد و در صورت لزوم میتوانید رکورد جدیدی را ایجاد کنید. تنظیمات برای اکثر سایتها بصورت خودکار صورت میپذیرد و میتوانید روی دکمه continue کلیک کنید.
-
دریافت نیم سرور کلود فلر
در این مرحله نیم سرور کنونی سایت شما نمایش داده میشود و همچنین نیم سرور کلودفلر. نیم سرورهای کلودفلر را کپی کنید و با رفتن به تنظیمات دامنه نیم سرورهای سایت را به موارد نمایش داده شده تغییر دهید و روی دکمه Done, check nameservers کلیک کنید. برای تغییر نیم سرور میتوانید از پشتیبانی محل خرید دامنهتان راهنمایی بگیرید.
-
پایان نصب CDN کلودفلر
با تغییر نیم سرور به نیم سرور کلودفلر زمانی برای انتشار تغییرات در فضای وب لازم است. پس از تغییر نیم سرورهای سایت لازم است چند ساعت صبر کنید تا کلودفلر بصورت کامل روی سایت شما فعال شود.
نکته مهم:
پرسشهای متداول درباره CDN
در زیر تعداد از پرسشهای متداول درباره CDN یا شبکه تحویل محتوا ارائه شده است. در صورتی که پاسخ خود را نیافتید، سوال خود را برای ما در قسمت نظرات بنویسید تا در لیست زیر اضافه شود.
آیا همه سایتها نیاز به CDN دارند؟
استفاده از CDN برای سایت شما ضرری ندارد اما در صورتیکه سایت شما تعداد بازدید اندکی دارد و اغلب بازدید کنندگان سایت شما در یک نقطه قرار دارند با خرید یک هاست خوب و با کیفیت نزدیک به موقعیت کاربرانتان نیازی به استفاده از CDN نخواهید داشت.
نحوه بررسی تاثیر استفاده از CDN روی سرعت سایت چگونه است؟
برای بررسی تغییرات سرعت سایت خود پس از استفاده از CDN میتوانید از ابزارهای تست سرعت سایت نظیر GTMetrix استفاده کنید.
CDN ایرانی بهتر است یا خارجی؟
سرویس دهندگان خارجی CDN نظیر کلودفلر بدلیل دارابود تعداد بالای دیتاسنتر در نقاط مختلف جهان و سابقه طولانی از امکانات و توانایی بیشتری در مقایسه با سرویس دهندگان ایرانی برخوردار هستند.
آیا شبکه توزیع محتوا CDN همان هاست است؟
در حالی که یک CDN محتوا را میزبانی نمی کند و نمی تواند جایگزین نیاز سایت به میزبانی وب مناسب شود، شبکه توزیع محتوا به ذخیره سازی محتوا در لبه شبکه کمک می کند تا عملکرد وب سایت را بهبود یابد. بسیاری از وب سایتها تلاش میکنند تا نیازهای عملکرد خود را با خدمات میزبانی سنتی (هاست اشتراکی) برآورده کنند، به همین دلیل آنها CDN ها را انتخاب می کنند. CDN ها یک انتخاب محبوب برای تسکین برخی از مشکلات اصلی میزبانی وب سنتی هستند.
قصد استفاده از cdn ایرانی دارم، هاست ایرانی بخرم یا هاست خارجی؟
هاستهای خارجی کیفیت بهتری در مقایسه با هاستهای داخل کشور دارند و از نظر سئو انتخاب بهتری هستند. اگر مجبور به استفاده از cdn هستید و کاربرانتان داخل کشور هستند. بهتر است هاست خارجی بخرید و از یک cdn ایرانی استفاده کنید.
جمع بندی
CDN یک ابزار کارآمد برای بهبود سرعت بارگذاری سایت است. علاوه بر این استفاده از CDN منجر به اضافه شدن یک لایه امنیتی جدید به سایت شما خواهد شد و آپ تایم و قابلیت اطمینان سایت شما را افزایش خواهد داد. تقریبا هر سایتی میتواند از CDN بهرهمند شود پس بهتر است هرچه زودتر به دنبال استفاده از این ابزار برای بهبود عملکرد سایت خود باشید. آیا تجربهی استفاده از CDN را داشتهاید؟ از کدام سرویس دهنده CDN استفاده کردهاید؟ تجربیات و سوالات خود را برای ما در قسمت نظرات بنویسید.
4 دیدگاه دربارهٔ «CDN چیست؟ آموزش نحوه نصب CDN و مزایای CDN»
سلام وقتتون بخیر. لطف می کنید راهنمایی بفرمایید که از چه روشی میشه فهمید سایتی دارای CDN هست یا نه
سلام
با استفاده از ابزار CDN Finder میتونید بفهمید یک سایت از چه CDN یا CDNهایی استفاده میکنه.
سلام خسته نباشید . بنده قصد راه اندازی یک وب سایت شبکه اجتماعی رو دارم . برای ذخیره مدیا هایی که درون شبکه اجتماعی بنده آپلود میشن میتونم از cdn استفاده کنم ؟ یعنی سرور خود شبکه اجتماعی برای میزبانی شبکه اجتماعی باشه برای ذخیره عکس ها و فیلم ها از cdn استفاده کنم . نمیدونم درست متوجه شدم کاربرد cdn رو یا نه .
بله، اگر قصدتون فقط استفاده از CDN برای تصاویر باشه میتونید از image CDN ها استفاده کنید. یکی از مزایای image cdnها در مقایسه با cdnهای معمولی این هست که علاوه بر ارسال تصاویر از نقطه نزدیک به کاربر، نسخه بهینه سازی شده تصاویر را باتوجه به دستگاه مورد استفاده کاربر به مرورگر ارسال میکنند.