CDN چیست؟ آموزش نحوه نصب CDN و مزایای CDN

با افزایش تاکید گوگل روی افزایش سرعت بارگذاری سایت‌ها و تاثیر آن در سئوی سایت افراد بسیاری به فکر افزایش سرعت سایت با روش‌های متفاوت افتاده‌اند. یکی از روش‌های افزایش سرعت بارگذاری سایت استفاده از CDN است. cdn چیست؟ CDN مخفف عبارت Content Delivery Network به معنای شبکه توزیع محتوا یا شبکه تحویل محتوا می‌باشد. CDN عبارتست از شبکه‌ای از سرورها در نقاط مختلف جغرافیایی که در کنار هم کار می‌کنند و هدف آن‌ها ارسال محتوای سایت از سرور نزدیکتر به سمت کاربر به منظور افزایش سرعت بارگذاری سایت است. افزایش سرعت بارگذاری سایت یکی از مزایای استفاده از شبکه توزیع محتوا است. امروزه بیش از نیمی از ترافیک وب از طریق CDNها ارسال می‌شود.

در این مقاله به معرفی نحوه عملکرد CDN خواهیم پرداخت و مزایای استفاده از CDN را برخواهیم شمرد. نحوه نصب کلودفلر به عنوان معروفترین شبکه توزیع محتوا را آموزش خواهیم داد و همچنین تعدادی از سرویس‌دهنده‌های ایرانی و خارجی خدمات CDN را مقایسع و بررسی خواهیم کرد.

CDN یا شبکه توزیع محتوا چیست؟

برای درک بهتر مفهوم CDN بهتر است ابتدا با نحوه بارگذاری یک وبسايت آشنا شوید. هنگامی که یک کاربر آدرس یک سایت را در مرورگر خود وارد می‌کند، مرورگر شما به سرور میزبانی سایت متصل شده و اطلاعات لازم برای بارگذاری صفحه را دریافت می‌کند. این اطلاعات شامل تصاویر، ویدیوها، فایل‌های CSS وJS و html است. سرعت بارگذاری این فایل‌ها بسته به فاصله میان موقعیت مکانی کاربر و سرور میزبانی است.

بعنوان مثال اگر هاست وب‌سایت شما در تهران واقع باشد، کاربرانی که در شیراز قرار دارند به نسبت کاربرانی که در لندن هستند بدلیل فاصله کمتر، بسیار سریع‌تر به مطالب سایت شما دسترسی پیدا می‌نمایند. هرچه کاربر از هاست شما دورتر باشد، دسترسی به مطالب سایت شما برای او زمان بیشتری خواهد بود.

با استفاده از CDN محتوای استاتیک وبسایت شما در بین شبکه‌های از سرورها در موقعیت‌های مکانی مختلف توزیع خواهد شد و با در هنگام دسترسی به سایت، نزدیکترین سرور به کاربر وظیفه ارسال محتوای لازم برای بارگذاری سایت به سمت کاربر را به عهده خواهد گرفت. بدین ترتیب با ارسال محتوا از نقاط نزدیک‌تر به کاربر سرعت بارگذاری سایت روی مرورگر کاربر افزایش خواهد یافت.

CDN چگونه کار می‌کند؟

برای درک بهتر نحوه عملکرد شبکه توزیع محتوا CDN بهتر است با چند اصطلاح آشنا شوید:

• ORIGIN SERVER: عبارت است از سرور اصلی یا هاست اصلی سایت شما. معمولا در هنگام خرید هاست و یا سرور برای سایت خود موقعیت سرور خود را می‌توانید انتخاب کنید.

• EDGE Server: همانطور که گفتیم CDN شبکه‌ای متصل از سرورهای مختلف است. Edge Server یا سرور لبه در واقع سروری است که نزدیکترین موقعیت را به کاربر دارد و وظیفه ارسال اطلاعات سایت به کاربر را به عهده می‌گیرد.

• POP (Points of Presence): به معنی نقاط حضور است و بیانگر گروهی از سرورهای لبه در یک موقعیت مکانی است. با افزایش کاربران در یک موقعیت مکانی نیاز به افزایش سرورهای لبه در نقطه حضور مربوطه است. مجموعه کل POPها یک شبکه توزیع محتوا را می‌سازد.

CDN ها از شبکه‌ای از سرورها تشکیل‌ شده‌اند که به آن‌ها نقاط حضور یا به‌طور اختصاری POP گفته می‌شود. هر یک از این سرورها در مکان‌های پر جمعیت جهان قرار دارند. هنگامی‌که یک کاربر از طریق یک CDN یک وب‌سایت یا برنامه را درخواست می‌نماید، آن‌ها به نزدیک‌ترین سرور لبه متصل می‌شوند که باعث بارگذاری سریعتر سایت می‌شود.

چه فایل‌هایی در CDN ذخیره می‌شود؟

CDN، به شما اجازه می‌دهد که محتوای وب‌سایت خود را در حافظه پنهان (CACHE) سرورهای CDN ذخیره کرده و در زمان درخواست کاربر این فایل‌های ذخیره شده از سرور لبه به سمت کاربر ارسال شود. CDN فایل‌های استاتیک با فرمت زیر را ذخیره می‌کند. مدت زمان اعتبار فایل ذخیره شده بسته به تنظیمات ارسالی از طرف هاست شما به سرور لبه متغیر است.

CDNها فایل‌های زیر را ذخیره می‌کنند:

• تصاویر: PNG, JPG, SVG, GIF, TIF
• استایل‌شیت‌: CSS
• جاوا اسکریپت: JS
• ویدیو و صدا: FLV (Flash), HLS, MP4 (HTML5 videos), MOV (QuickTime), WMV (Windows Media), MP3 and WAV
• فونت‌های وب: EOT, TTF, OTF, CFF, AFM, LWFN, FFIL, FON, PFM, PFB, WOFF, SVG, STD, PRO, XSF, و…
• سایر فرمت‌های فایل: HTML, JSON, PDF, DOC, PPT, XLS, EPUB, ODT, ODP, ODS, TXT, RTF, ZI

در صورت تغییر فایل‌های بالا بایستی به پنل تنظیمات CDN خود رفته و درخواست بروزرسانی حافظه کش (حافظه پنهان) را ثبت کنید.

مزایای استفاده از CDN چیست؟

معمولا هدف اصلی در استفاده از CDN برای بسیاری افزایش سرعت بارگذاری وبسایت است. با این وجود استفاده از CDN مزایای دیگری را هم برای شما به ارمغان خواهد آورد:

1. افزایش سرعت بارگذاری سایت: همانطور که پیش از این گفتیم استفاده از CDN منجر به افزایش سرعت بارگذاری سایت شما خواهد شد.
2. کاهش استفاده از پهنای باند و هزینه میزبانی: CDN با ارائه محتوای استاتیک به کاربر در سرور لبه به شما در کاهش هزینه‌های میزبانی و پهنای باند کمک می‌کند. این مساله تاثیر بسزایی در کاهش هزینه‌های میزبانی و ترافیک مصرفی شما خواهد داشت زیرا با تجاوز سایت شما از محدودیت‌های تعریف شده توسط سرویس‌دهنده هاست (سرور) شما ملزم به پرداخت هزینه اضافی خواهید بود.
3. افزایش امنیت: اضافه کردن CDN به سایت شما منجر به ایجاد یک لایه امنیتی برای سایت شما خواهد شد. ارائه‌دهندگان سرویس‌های CDN از ابزارهای مختلفی برای افزایش ضریب امنیت استفاده می‌کنند. یک مثال از این مورد استفاده از فایروال توسط CDNها برای جلوگیری از حملات DDOS است. بارگذاری سایت از چندین سرور برای کاربران از مکان‌های مختلف، احتمال خطر حمله به سایت شما کاهش می‌دهد. زیرا داشتن چندین سرور و تقسیم بار بین سرورهای مختلف، مانع از خارج از دسترس شدن سایت در زمان‌های پیک ترافیک و یا در زمان حملات DDOS خواهد شد.
   
   امنیت وبسایت با استفاده از شبکه‌ی توزیع محتوا افزایش می‌یابد. شبکه های توزیع محتوا از Firewall بسیار قدرتمندی استفاده می‌کنند که در کمترین زمان حمله‌هایی که به سایت موردنظر می‌شود را تشخیص داده و اجازه نمی دهند به‌ آن آسیبی برسد. همین‌طور  می‌توان از آن به عنوان راهکاری عالی برای جلوگیری از حملات DDOS به سرور سایت اشاره کرد.
4. مقیاس پذیری و افزایش آپ تایم: میزبانی بخشی از سایت شما در شبکه توزیع محتوا منجر به افزایش آپ تایم سایت شما خواهد شد. همچنین بسیاری از ارائه دهندگان خدمات CDN به شما این امکان را می‌دهند تا در صورتی که سرور اصلی سایت شما از دسترس خارج شد بازدیدکنندگان بتوانند یک نسخه ذخیره شده و استاتیک از سایت را مشاهده کنند.
5. بهبود سئو سایت: بارگذاری سریعتر سایت از سال ۲۰۰۹ بعنوان یکی از فاکتورهای رتبه بندی سایت در گوگل معرفی شده است. استفاده از CDN به شما کمک می‌کند تا سئو سایت خود را بهبود ببخشید و از رقبایتان پیشی بگیرید.
6. گزارش‌های آماری پیشرفته: بسیاری از ارايه دهندگان خدمات CDN امکانات مشاهده گزارشات پیشرفته در مورد مخاطبان، موقعیت جغرافیایی مخاطبان، کیفیت سرویس و مسائل امنیتی را در اختیار کاربرانشان قرار می‌دهند.

مطالعه بیشتر: خدمات افزایش سرعت سایت حرفه‌ای (وردپرسی، فروشگاهی و…)

استفاده از cdn برای چه سایت‌هایی مناسب است؟

استفاده از شبکه توزیع محتوا برای بسیاری از وبسایت‌ها می‌تواند مفید باشد. در ادامه برخی از انواع سایت که استفاده از CDN برای آن‌ها ضروریست را نام خواهیم برد:

• سایت‌های فروشگاهی: استفاده از CDN در سایت‌های فروشگاهی بشدت باعث افزایش سرعت بارگذاری تصاویر محصولات، ویدیوها و محتواهای دیگر می‌شود. از آنجاییکه سرعت بارگذاری و تجربه کاربری در سایت فروشگاهی مستقیما بر فروش اثرگذار است، بهره بردن از یک شبکه توزیع محتوا در سایت فروشگاهی اهمیتی حیاتی دارد.
• وبلاگ‌ها و سایت‌های محتوا محور: وبلاگ‌ها و سایت‌های محتوا محور در ابعاد کوچک و متوسط هم می‌توانند با استفاده از CDN سرعت بارگذاری سایت را افزایش داده و باعث بهبود سئو و رتبه سایت شوند.
• سایت‌های شرکتی: شرکت‌های بزرگ و شناخته شده جهانی با استفاده از CDN می‌توانند از بارگاری سریع سایت برای مشتریان، کارمندان و شرکای تجاری در نقاط مختلف جهان اطمینان یابند.
• سایت‌های پخش ویدیو: سایت‌هایی که محتواهای صوتی تصویری را به کاربران ارايه می‌دهند نظیر سایت‌های پخش ویدیو با استفاده از شبکه توزیع محتوا می‌توانند زمان بافر (buffering time) را کاهش دهند و از پخش روان و بدون توقف ویدیو اطمینان حاصل کنند.
• سایتهای خبری و رسانه‌ای: سایت‌های خبری به هنگام رویدادهای مهم و فوری خبری دچار افزایش بازدید ناگهانی می‌شوند. استفاده از شبکه توزیع محتوا باعث توزیع بار شده و باعث ایجاد اطمینان از در دسترس بودن سایت در هنگام پیک‌های ترافیکی می‌شود.
• سایت‌های بازی: پلتفرم‌های بازی آنلاین با استفاده از شبکه تحویل محتوا، میزان Latency را کاهش داده و بروزسانی‌های وضعیت کاربران در بازی آنلاین را سریعتر به کاربران در نقاط مختلف جهان منتقل می‌کنند.
• سرویس‌های API: سایت‌هایی که API در اختیار برنامه نویسان دیگر قرار می‌دهند، با استفاده از شبکه توزیع محتوا می‌توانند از دسترسی سریعتر به اطلاعات و کاهش بار روی سرور اصلی اطمینان حاصل کنند.
• سایت‌های دولتی: سایت‌های دولتی از آنجاییکه به تعداد زیادی کاربر باید خدمات دهند با استفاده از شبکه توزیع محتوا می‌توانند از بارگذاری سریع وبسایت و در دسترس بودن سایت در پیک‌های ترافیکی اطمینان یابند.
• سایت‌های هواشناسی و اطلاعات برخط: سایت‌هایی که اطلاعات را بصورت برخط بروزرسانی کرده و در اختیار کاربران قرار می‌دهند، نظیر سایت‌های هواشناسی، سایت‌های امتیاز مسابقات و … می‌توانند با نصب CDN اطلاعات را سریعتر بروزرسانی کنند و اوج‌های ترافیکی در دسترس بمانند.
• سایت‌های SaaS: سایت‌های نرم افزارهای برخط یا (Software as a service) با استفاده از شبکه تحویل محتوا می‌توانند اطلاعات و داده‌های اپ را سریعتر به کاربران منتقل کنند. استفاده از شبکه توزیع محتوا در سایت‌های SaaS با کاربران جهانی ضروری است.

معرفی چند سرویس دهنده CDN خارجی و ایرانی

امروزه ارائه دهندگان خدمات CDN بسیاری در داخل و خارج از ایران وجود دارند. بهتر است در مورد هرکدام تحقیق کنید و سرویس‌دهنده‌ای که از نظر امکانات، عملکرد و هزینه‌ها سازگاری بیشتری با شرایط شما دارد را انتخاب کنید. در صورتی که اکثریت کاربران سایت شما خارج از ایران قرار دارند استفاده از کلودفلر (Cloudflare) را به شما توصیه می‌کنیم. البته با گسترش تعداد دیتا سنترهای کلودفلر در منطقه خاورمیانه و افتتاح دیتاسنترهای جدید هم اکنون کلودفلر در شهرهای بغداد، دوبی، اربیل، دوحه، کویت دارای دیتاسنتر می‌باشد. برای دیدن نقشه دیتا سنترهای کلودفلر اینجا کلیک کنید.

اغلب ارائه دهندگان CDN دارای دستورالعمل ساده برای نصب و راه اندازی CDN روی سایت دارند. همچنین برخی از آن‌ها دارای افزونه‌های وردپرسی برای بهبود عملکرد CDN هستند.

سایر سایت‌های ارائه دهنده خدمات CDN خارجی به شرح زیر هستند:

• KeyCDN
• Cloudflare
• CloudFront
• Akamai
• Google Cloud
• Edgio
• Fastly

برای مقایسه عملکرد و Uptime در CDNهای مختلف می‌توانید از ابزار cdnperf استفاده کنید.

cdn های ایرانی

متاسفانه هیچ کدام از سرویس‌دهندگان غیرایرانی CDN سروری برای توزیع محتوای خود در ایران ندارند. از ارائه دهندگان ایرانی سرویس CDN می‌توان شرکت‌های زیر را نام برد:

• پارس پک
• میزبان کلود
• هاست ایران
• ابر دراک
• ابر آروان

بدلیل تعداد کم کاربر و عدم وجود آمارهای مشخص در مورد سرویس‌دهندگان cdn ایرانی امکان ارائه توصیه در مورد این سرویس دهنده‌ها وجود ندارد. برای انتخاب cdn ایرانی حداقل کاری که می‌توانید بکنید این است که نام cdn را در شبکه‌های اجتماعی نظیر توییتر جستجو کنید و نظرات سایر کاربران را در مورد کیفیت سرویس، سازگاری با ربات گوگل، پشتیبانی و … بخوانید و از دیگران سوال کنید.

لازم به ذکر است امکانات موجود در نسخه رایگان کلودفلر بسیار فراتر از امکانات ارائه دهندگان خدمات CDN ایرانی است. متاسفانه اما از شهریورماه ۱۴۰۱ و با تشدید اختلالات اینترنت، سایت‌هایی که از کلودفلر استفاده می‌کنند برای کاربران داخل کشور به سختی باز می‌شوند. اگر مخاطبان کسب و کار شما در خارج از ایران قرار دارند توصیه ما استفاده از کلودفلر است.

پلن‌های قیمتی CDN

اگر اولین بار است قصد استفاده از cdn را دارید بهتر است از ارائه دهنده‌ای خرید که کنید که امکان استفاده رایگان از CDN را در یک بازه محدود در اختیار شما قرار می‌دهد. یا حداقل این امکان را دارید که بر اساس میزان مصرف (Pay As You Go) مدتی از سرویسشان استفاده کنید. بدین ترتیب می‌توانید یک تخمین مناسب از میزان مصرف سایتتان داشته باشید، کیفیت سرویس مورد نظر را بررسی کنید و در صورت لزوم سرویستان را ارتقا دهید.

بطور کلی قیمت سرویس CDN به فاکتورهای زیر بستگی دارد:

• نوع محتوا: انواع مختلف محتوا (مانند پخش ویدئو، فایل‌های استاتیک، محتوای پویا) می‌تواند ساختارهای قیمت‌گذاری مختلفی داشته باشد.
• استفاده از پهنای باند: مقدار داده‌هایی که از طریق CDN منتقل می‌شود و استفاده بیشتر از پهنای باند معمولاً منجر به هزینه‌های بالاتر می‌شود.
• تعداد نقاط حضور (PoP): تتعداد بیشتر PoP معمولاً به معنای عملکرد بهتر است و بر قیمت cdn اثر می‌گذارد.
• پیکربندی‌های سفارشی: هرگونه تنظیمات سفارشی یا پیکربندی‌های خاص که توسط مشتری درخواست شود نیز می‌تواند بر قیمت تأثیر بگذارد.
• مدت قرارداد: قراردادهای بلندمدت ممکن است در مقایسه با طرح‌های کوتاه‌مدت یا «پرداخت به اندازه مصرف» تخفیف‌های بیشتری را ارائه دهند .
• ویژگی‌های عملکردی: ویژگی‌های پیشرفته مانند بهینه‌سازی کش، بالانس بار و بهینه‌سازی‌های دیگر می‌تواند بر هزینه CDN تأثیر بگذارد.
• ویژگی‌های امنیتی: اقدامات امنیتی اضافی مانند حفاظت در برابر حملات DDoS، گواهینامه‌های SSL و فایروال‌های برنامه‌های وب (WAF) می‌توانند قیمت CDN را افزایش دهند.

شرکت‌ها و سازمان‌های بزرگ بایستی بصورت اختصاصی به مذاکره و عقد قرار داد با ارائه دهندگان خدمات cdn بپردازند و قیمت cdn در این موارد طی یک قرارداد و مذاکره مشخص خواهد شد.

معرفی CDN کلودفلر

کلود فلر یا کلاودفلر (Cloudflare) یک شرکت آمریکایی که در سال ۲۰۱۰ تاسیس شد و مهمترین و برترین ارائه‌دهنده خدمات شبکه توزیع محتوا در سطح جهان است. باتوجه به وجود نسخه رایگان و امکانات قابل قبول در نسخه رایگان در این CDN بسیاری از سایت‌ها از کلودفلر استفاده می‌کنند. طبق آمار W3Tech بیش از ۸۰ درصد از سایت‌های موجود در اینترنت از کلودفلر استفاده می‌کنند.

آموزش نصب کلود فلر روی سایت

جمع بندی

CDN یک ابزار کارآمد برای بهبود سرعت بارگذاری سایت است. علاوه بر این استفاده از CDN منجر به اضافه شدن یک لایه امنیتی جدید به سایت شما خواهد شد و آپ تایم و قابلیت اطمینان سایت شما را افزایش خواهد داد. تقریبا هر سایتی می‌تواند از CDN بهره‌مند شود پس بهتر است هرچه زودتر به دنبال استفاده از این ابزار برای بهبود عملکرد سایت خود باشید. آیا تجربه‌‌ی استفاده از CDN را داشته‌اید؟ از کدام سرویس دهنده CDN استفاده کرده‌اید؟ تجربیات و سوالات خود را برای ما در قسمت نظرات بنویسید.

پرسش‌های متداول درباره CDN

در زیر تعداد از پرسش‌های متداول درباره CDN یا شبکه تحویل محتوا ارائه شده است. در صورتی که پاسخ خود را نیافتید، سوال خود را برای ما در قسمت نظرات بنویسید تا در لیست زیر اضافه شود.