چیزی که قابل اندازهگیری نباشد را نمیتوان بهبود داد. این جمله خود به تنهایی اهمیت تجزیه و تحلیل دادهها و استفاده از یک ابزار مناسب مثل گوگل آنالیتیکس را برای بررسی وضعیت بازدید و سئو سایت مشخص میکند. تصور کنید که شما برای کسب و کار خود مخاطبینتان را مورد مطالعه و بررسی قرار دادهاید، تحقیق کلمات کلیدی انجام دادهاید، محتوای مناسب بر اساس کلمات کلیدی انتخاب شده تولید کردهاید و آنها را در وبسایت خود قرار دادهاید. اگر امکان بررسی و تجزیه تحلیل نحوه عملکرد خود را نداشته باشید تمام وقت و انرژیای که برای انجام این مراحل انجام دادهاید به هدر خواهد رفت. در این مقاله در ابتدا به اهمیت تجزیه و تحلیل دادههای وبسایت به کمک ابزارهای آنالیز وب مثل گوگل آنالیتیکس، خواهیم پرداخت. سپس تعدادی از این ابزارها را معرفی خواهیم نمود. در نهایت به معرفی گوگل آنالیتیکس میپردازیم و نحوه ثبتنام، نصب و استفاده از این ابزار را در کنار هم خواهیم آموخت.
تجزیه و تحلیل دادههای وبسایت (وب آنالیتیکس)
وب آنالیتیکس یا آنالیز وبسایت به چه معناست؟ به فرایند جمع آوری، اندازهگیری، و تجزیه و تحلیل دادههای یک وبسایت یا اپلیکیشن وب آنالیتیکس میگویند. ابزارهای آنالیز وب میتوانند به شما اطلاعات بسیار مفیدی درباره منبع ترافیک وبسایت، نحوه تعامل کاربران با وبسایت شما، صفحات پر بازدید سایت و نحوه خروج از وبسایت ارائه دهند.
چرا باید از ابزارهای آنالیز وب استفاده کنیم؟
استفاده از ابزارهای تجزیه و تحلیل دادههای وبسایت و آنالیز وب، مثل گوگل آنالیتیکس یک امر ضروری برای بسیاری از بازاریابان دیجیتال و مدیران کسب و کارها میباشد. سه دلیل اصلی برای استفاده از این ابزارها به شرح زیر است:
۱- کمک به شما در تصمیمگیری
با استفاده از دادههای موجود در ابزارهای وب آنالیتیک میتوانید عملکرد وبسایت خود را بهبود بخشید و تصمیماتی دقیق و درست، مبتنی بر دادهها و اعداد اتخاذ کنید. این تصمیمات شامل کارهایی است که ما بر اساس گزارشات موجود در این ابزارها برای بهبود عملکرد سایت انجام میدهیم. مثلا پس از اطلاع از عملکرد ضعیف یک صفحه وبسایت بر اساس آمارهای موجود در این ابزارها، میتوان تصمیم به بهبود و اصلاح محتوای آن گرفت و بازدید آن صفحه را افزایش داد. عملکرد ضعیف یک صفحه، شاخصهای متفاوتی دارد که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت.
۲- سادهترکردن گزارشدهی
امکانات موجود در ابزارهای آنالیتیک، دریافت گزارش در مورد نحوه عملکرد وبسایت و کمپینهای تبلیغاتی را برای دیجیتال مارکترها و مدیران کسب و کار را سادهتر میکند. استفاده از ابزارهای آنالیز وبسایت به شما به عنوان یک دیجیتال مارکتر یا مدیر کسب و کار کمک میکند ارزیابی دقیقی از اقدامات و تلاشهای خود داشته باشید و تصمیمات بهتری بگیرید.
۳- پیبردن به داستانی که پشت دادهها وجود دارد
تجزیه و تحلیل دادهها به شما امکان میدهد تا به استنتاج داستان پشت پرده دادهها بپردازید و به کمک بینش حاصل شده، به بهبود عملکرد کسب و کار بپردازید. حالا سوالی که ممکن است برای شما پیش بیاید این است که این اطلاعات دقیقا چگونه منجر به منافع تجاری برای کسب و کار شما خواهد شد؟
گوگل آنالیتیکس به شما این توانایی را میدهد تا درک بهتری از مشتریان خود داشته باشید. این ابزار به شما اطلاعاتی در مورد اینکه کاربران شما چه کسانی هستند؟ در چه محدوده سنی قرار دارند؟ جنسیتشان چیست؟ در کدام شهر یا کشور قرار دارند؟ علایق آنها چیست؟ و موارد دیگر را ارائه خواهد داد. همچنین گوگل آنالتیکس شما را در مورد چالشهای موجود در وبسایتتان برای تبدیل کاربران به مشتری، آگاه خواهد ساخت. گوگل انالیتیکس به شما خواهد گفت که بازدیدکنندگان وبسایت شما چه قسمتهایی از وبسایتتان را بیشتر پسندیدهاند و کدام بخشها را دوست نداشتهاند.
اطلاع داشتن از همه موارد ذکر شده در بالا کمک شایانی به شما در بهبود تجربه کاربران در نحوه تعامل به وبسایتتان خواهد کرد، که در نهایت منجر به جذب بیشتر کاربران و افزایش فروش خواهد شد.
علیرغم مزایای بسیاری که استفاده از ابزارهای آنالیز وب دارند، همچنان نزدیک به ۳۶ درصد از وبسایتها از هیچگونه پلتفرمی برای آنالیز دادههای وبسایت خود استفاده نمیکنند.
معرفی اجمالی ابزارهای آنالیز وب
برای تجزیه و تحلیل دادههای وبسایت تعداد زیادی ابزار در بازار وجود دارد. برخی از این ابزارها رایگان و برخی پولی هستند. ابزارهای آنالیتیکس رایگان و غیر رایگان از منظر امکانات، عملکرد و پشتیبانی تفاوتهایی با هم دارند. معروفترین ابزارهای وب آنالیتیک به شرح زیر میباشند:
- Google Analytics یا گوگل آنالتیکس
- Adobe Analytics
- Woopra
- Kissmetrics
- Webtrends
- Piwik

گوگل آنالیتیکس چیست؟
گوگل آنالیتیکس یک سرویس رایگان است که در سال ۲۰۰۶ و پس از خرید Urchin توسط گوگل متولد شد. نسخه رایگان گوگل آنالتیکس پیشتاز بازار و پرطرفدارترین ابزار تجزیه و تحلیل دادههای وبسایت میباشد. نسخه پولی گوگل آنالتیکس که با اسم Google Analytics 360 شناخته میشود امکانات بیشتری از حیث گزارشدهی و تعداد نمونه دارد، اما این نسخه بیشتر مناسب وبسایتهایی است که بالای ۱۰ میلیون بازدید در ماه دارند. برای اغلب وبسایتها، نسخه رایگان گوگل آنالیتیکس کفایت میکند.
به دلیل عملکرد مناسب و کاربرد گسترده گوگل آنالیتیکس، این ابزار به تنها مرجع برای بررسی ترافیک و اطلاعات وبسایتها تبدیل شدهاست. طبق آمار W3techs ، گوگل آنالیتیکس ۸۴ درصد بازار ابزارهای وب آنالیتیکس را در اختیار دارد و بیش از ۵۵ درصد از کل وبسایتها از این ابزار استفاده میکنند.
مزایای گوگل آنالیتیکس
گوگل آنالتیکس انتخابی عالی برای برطرف کردن اغلب نیازمندیهای مارکتینگ میباشد. برخی از مزایای این ابزار عبارتند از:
- رایگان بودن
- سادگی در نصب و راه اندازی
- امکان استفاده در وبسایت و اپلیکیشن
- رابط کاربری مناسب
- امکان گرفتن گزارشات دلخواه و ساخت داشبورد مطابق سلیقه
- امکان نمایش دادهها در انواع مختلف چارتها
- قابلیت بررسی جستجوهای درون وبسایت (Internal Site Search)
- داشتن امکانات ابتدایی و پیشرفته در کنارهم
- سادگی در اتصال و انتقال دادهها به بسیاری از ابزارهای بازریابی
- امکان استخراج اطلاعات گسترده و ارزشمند در مورد رفتار کاربران
معایب گوگل آنالتیکس
- وجود پیچیدگی در استخراج گزارشات برای کاربران معمولی بدلیل تنظیمات و متریکهای گسترده
- عدم امکان استخراج گزارشات مربوط به رفتار کاربران بصورت Real-time در بازههای زمانی متفاوت
- محدودیت نسخه معمولی به ۱۰ میلیون بازدید صفحه در ماه
- مشکلات مربوط به حریم خصوصی کابران
ثبت نام در گوگل آنالیتیکس
برای ثبت نام در گوگل آنالتیکس، مرورگر خود را بازکنید و گامهای زیر را به ترتیب انجام دهید. لازم به ذکر است که به دلیل تحریمها، باید از ویپیان استفاده کنید.
به آدرس analytics.google.com مراجعه کنید
با وارد کردن نام کاربری و کلمه عبور، وارد حساب کاربری گوگل خود شوید.
انتخاب نام حساب
برای حساب گوگل آنالیتیکس خود یک نام انتخاب کنید. هر چهار تیک در قسمت Account Data Sharing Settings را بزنید.
انتخاب نام برای دارایی (Property)
برای دارایی خود یک نام انتخاب کنید. زمان گزارشدهی را بر اساس زمان ایران تنظیم کنید. واحد پولی ریال در بین گزینهها وجود ندارد، گزینه واحد پولی را بدون تغییر بگذارید.
پر کردن فیلدهای مربوط به اطلاعات کسب و کار
در صورتی که قصد استفاده از گوگل آنالیتیکس بر روی وبسایت یا اپلیکیشن موبایل مربوط به یک کسب و کار دارید میتوانید اطلاعات مربوط به کسب و کارتان را برای بهبود خدمات گوگل ارائه دهید. پر کردن فیلدهای این قسمت الزامی نیست.
قبول قوانین و مقررات گوگل
با زدن تیکهای مربوطه، قوانین و مقررات استفاده از ابزار گوگل آنالیتیکس را بپذیرید
تنظیمات مربوط به دریافت ایمیل
در این قسمت تنظیمات مربوط به دریافت ایمیل در مورد آخرین بروزرسانیهای گوگل آنالیتیکس و سرویسهای دیگر را انتخاب کنید. در صورت عدم تمایل به دریافت ایمیل تمامی فیلدها را خالی بگذارید.
انتخاب منبع جمعآوری دادهها
در این قسمت بایستی محل نصب گوگل آنالیز بعنوان منبع جمع آوری دادهها را انتخاب کنید. در صورتی که قصد نصب گوگل انالتیکس را بر روی وبسایتتان دارید گزینه Web را انتخاب کنید.
تنظیمات نهایی
به آخرین مرحله از ثبت نام رسیدهایم، بدون تغییر تنظیمات پیش فرض در بالای صفحه، با زدن روی علامپ کپی که با مربع نارنجی نشان داده شده، UA-Code را کپی کنید. اکنون ثبت نام شما در گوگل آنالیز به پایان رسیده است. بایستی از کد کپی شده برای نصب گوگل آنالیز روی وبسایت خود استفاده کنید. در قسمت بعدی نحوه نصب گوگل آنالتیکس بر روی سایت را برای شما توضیح خواهیم داد.
آموزش نصب گوگل آنالیتیکس
تا اینجا نحوه ثبت نام در گوگل آنالتیکس را آموختهایم، اکنون ممکن است از خود بپرسید نحوه نصب گوگل آنالیتیکس روی سایت چگونه است؟ و گوگل چطور کاربران وبسایت شما را ردیابی میکند؟
برای نصب گوگل آنالیتیکس شما به یک قطعه کد احتیاج دارید که باید برای ارسال اطلاعات به گوگل آنالیتیکس در وب سایت خود قرار دهید. به این کد UA-code گفته میشود و پس از ایجاد حساب کاربری در گوگل آنالیتیکس در اختیار شما قرار میگیرد.
این کد باید در تمام صفحات وبسایت شما بارگذاری شود. گوگل آنالیتیکس بوسیله این کد جاوا اسکریپت و با استفاده از کوکیهای تولید شده در هنگام بازدید کاربران از وبسایت، کاربران را ردیابی میکند. به وسیله این کد، گوگل انالیتیکس از لحظه ورود کاربران به وبسایت شما تا لحظه ترک وبسایت، رفتار و اطلاعات کاربران را در قالب آمار و نمودارهایی به شما ارائه میدهد.
برای نصب گوگل آنالیتیکس روی وبسایت، بایستی این کد را عینا کپی کرده و آن را در انتهای قسمت head هر صفحه قرار دهید. برای وبسایتهای که از وردپرس استفاده میکنند راهکارهای سادهتری نیز برای نصب وجود دارد که در ادامه به آن اشاره میکنیم.
نصب گوگل آنالیتیکس روی وردپرس
برای نصب گوگل آنالیتیکس میتوانید از افزونههای مختلفی استفاده کنید. افزونه پیشنهادی ما برای اینکار افزونه رایگان Site Kit by Google است که اخیرا توسط گوگل برای وبسایتهای وردپرسی منتشر شده است. از مزایای این ابزار قابلیت اتصال به گوگل سرچ کنسول و گوگل ادسنس است.
برای نصب این افزونه از قسمت نصب افزونه جدید کلمه Site Kit by Google را سرچ کنید. بعد از نصب و راه اندازی این افزونه، روی دکمه Start Setup کلیک کنید.
سپس باید اتصال افزونه را به حساب گوگل آنالیتیکس خود ایجاد کنید. پس از نصب شما میتوانید اطلاعات مربوط به داشبورد گوگل آنالیز را مشاهده فرمایید.
همانطور که در قسمت بالای تصویر مشاهده میکنید امکان اتصال این افزونه با سایر سرویسهای گوگل نظیر سرچ کنسول و گوگل ادسنس وجود دارد. مراحل اتصال سایر سرویسها به افزونه، مشابه گوگل آنالیز میباشد.
اگر برای سئو سایت وردپرسی خود از افزونه سئوی رنک مث استفاده میکنید امکان نصب گوگل آنالیتیکس به کمک این افزونه نیز وجود دارد.
بررسی نصب صحیح گوگل آنالیتیکس
بخاطر داشته باشید که تست و بررسی عملکرد صحیح ابزارها در همه جنبههای بازاریابی دیجیتال ضروری است. بنابراین مهم است تا از صحت نصب گوگل آنالیتیکس روی وبسایت خود اطمینان حاصل کنید. بعد از نصب، بهتر است کش(cache) مرورگر خود را پاک کنید و از پاک کردن کش افزونههای افزایش سرعت نظیر Wp-rocket مطمئن شوید.
در صورت نصب صحیح به محض بازکردن صفحه جدید، در قسمت Real Time گوگل آنالیز، اطلاعات مربوط به بازدیدکننده و صفحه در حال مشاهده را خواهید دید.
بررسی تنظیمات گوگل آنالیتیکس
بعد از اینکه حساب Google Analytics خود را راهاندازی کردید، برای اطمینان از صحت دادهها، باید همه تنظیمات را مورد بررسی قرار دهید. در گوگل آنالیتیکس، سه سطح تنظیمات وجود دارد: دارایی (Property)، حساب (Account)، نمایش (View). تمامی موارد در این سطوح باید بررسی شوند. برای دسترسی به این تنظیمات، روی چرخ دنده واقع در پایین سمت چپ صفحه کلیک کنید.
قسمت Account در واقع مهمترین قسمت تنظیمات است. در این سطح از تنظیمات، داراییها تعریف میشوند. در این قسمت میتوان تعداد زیادی دارایی (وبسایت یا اپ) تعریف کرد. معمولاً یک وبسایت یا اپلیکیشن دارایی خاص خود را دارد. بنابراین یک کسب و کار با چندین وب سایت میتواند یک حساب داشته باشد که دارای داراییهای مختلف (Property) برای هر وب سایت است.
ایجاد دسترسی برای سایرین در گوگل آنالیتیکس
برای همکاری موثر با سایر اعضای تیم و همچنین آژانسهای خارجی، باید اطمینان حاصل کنید که همگان از یک منبع داده کار میکنند. برای انجام این کار میتوانید در حساب گوگل آنالیتیکس خود به سایر کاربران اجازه دسترسی دهید و تنظیمات مختلف برای سطوح دسترسی هر کاربر را اعمال کنید. می توانید این کار را در بخش Account User Management واقع در Property Setting یا View Userدر قسمت Management واقع در قسمت View از Property Setting انجام دهید.
اتصال گوگل آنالیتیکس به ابزارهای دیگر
یکی از جنبههای واقعاً مفید گوگل آنالیتیکس، توانایی پیوند یکپارچه با سایر محصولات و ابزارهای گوگل است. این قابلیت به شما این امکان را میدهد تا دادههایتان را با دادههای سایر ابزارها ترکیب کنید و نتایج کاملتری از گزارشاتتان استخراج کنید.
سایر ابزارهای قابل اتصال به گوکل آنالیتیکس عبارتند از: Google Ads ، Google Search Console و Search Ads 360. برای مثال: اتصال حساب کاربری Google Ads به گوگل آنالیتیکس، اطلاعات ارزشمندی در زمینه نحوه کلیک برای کلیدواژههای مختلف موجود در کمپین تبلیغات کلیکی شما میدهد.
برای پیوند دادن این ابزارهای اضافی، باید به بخش Product Linking در بخش Property Settings دسترسی پیدا کنید. ابزارهای موجود برای پیوند دادن در آنجا ذکر شده است و شما به سادگی و با پیروی از دستورالعملهای ارائه شده، میتوانید با اتصال این ابزارها با یکدیگر، دادههای این ابزارها را با هم به اشتراک بگذارید.
بررسی مفاهیم و اصطلاحات پایه در گوگل آنالیتیکس
دو مفهوم کلیدی اصلی در هنگام کار با این ابزار، سنجهها (Metrics) و بُعدها (Dimension) میباشند.
دایمنشنها یا ابعاد، دادهها را توصیف میکنند. ابعاد مواردی مثل کشور، کانال، موقعیت، سن و جنسیت و دستگاه مورد استفاده از این دست هستند. متریکها یا سنجهها شامل تعداد بازدیدکنندگان، درآمد، زمان جلسه، رسیدن به اهداف و … هستند.
با استفاده از ابعاد، سنجهها را دسته بندی میکنیم، به عنوان مثال بازدید بر اساس نوع دستگاه. به عبارت دیگر میتوانیم تعداد افراد بازدیدکننده از وبسایت را بر اساس نوع دستگاه مورد استفاده (دسکتاپ، موبایل، تبلت) دستهبندی کنیم. این دستهبندی به ما امکان بررسی تاثیر و چگونگی عملکرد هر دستگاه در جذب کاربران و تعامل با وبسایتمان را میدهد.
ابعاد در گوگل آنالیتیکس
برخی از مهمترین دایمنشنهای مورد استفاده در گوگل آنالتیکس به شرح زیر است:
نام کانال: کاربران از چه کانالی وارد وبسایت شده اند (جستجوی گوگل، شبکههای اجتماعی، مستقیم، ارجاع از سایر وبسایتها)
- ماه
- کشور
- دستگاه
سنجهها در گوگل آنالیتیکس
متداولترین سنجههای موجود در گوگل آنالتیک نیز عبارتند از:
- تعداد جلسات
- تعداد کاربران
- درصد جلسات جدید
- تعداد بازدید صفحه
- تعداد صفحه بازدید شده در هر جلسه
- میانگین زمان هر جلسه
شما باید با کاوش در سنجههای موجود، به بررسی نحوه دستهبندی هریک از آنها بر اساس بعدهای موجود بپردازید تا فهم بهتری از ترافیک وبسایت و مشتریانتان بدست آورید.
سنجههای تبدیل کدامند؟
سنجههای تبدیل یا Conversion Metrics طیف گستردهای از متریکهای بازدیدکنندگان هستند. این متریکها اقدامات مهمی که یک کاربر در داخل وبسایت شما انجام میدهد را شرح میدهند. این اقدامات عموما بر میزان درآمد و نرخ تبدیل و … اثرگذار هستند.
تعداد زیادی سنجه تبدیل یا کانورشن متریک در گوگل آنالتیکس موجود است. این سنجهها را میتوان از قسمت Traffic Reports مشاهده نمود.
جمع بندی
اکنون اطلاعات اولیه لازم برای شروع کار با گوگل آنالیتیک را در اختیار دارید. اما به یاد داشته باشید نتیجه گرفتن از این ابزار، نشات گرفته از یک روند مداوم بررسی دادهها، تجزیه و تحلیل و بهبود وبسایت است. بنابراین استفاده از ابزار گوگل آنالیتیکس را به تأخیر نیندازید. همین امروز این ابزار را روی وبسایت خود نصب کنید و شروع به کاوش دردادههای وبسایت و کمپینهای تبلیغاتی خود بپردازید. در صورتی که تجربه کارکردن با این ابزار را دارید در قسمت نظرات، تجربه خود دراین زمینه را با ما به اشتراک بگذارید.